स्क्रोरल विज्ञापनको लागि सम्पर्क गर्नुहोस्

$type=ticker$count=12$cols=4$cate=0$show=home

$type=list-tab$date=0$au=0$c=1$comment=hide$show=home

$type=one$count=1$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=show$show=home

$type=slider$snippet=hide$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=hide$show=home

$type=blogging$count=2$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=show$show=home

$type=sticky$count=4$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=hide$show=home

बालबालिकाका लागि काल बन्दै प्रदेश-२ का पोखरी

SHARE:

१८ असोज, सप्तरी । ५ असोजमा यहाँ एकै दिन तीन जनाको डुबेर मृत्यु भयो । यसमध्ये दुई जना बालिका थिए भने एक युवती । खडक नगरपालिका वडा नम्बर ८ मुसहरनियाँमा तीन वर्षीया एलिजाकुमारी चौधरीको घर नजिकैको आफ्नै पोखरीमा नुहाउने क्रममा डुबेर मृत्यु भयो भने तिलाठी कोइलाडी गाउँपालिका–२ लौनिया बस्ने १२ वर्षीया सबना खातुनको डुबेर ज्यान गयो । यसै दिन महादेवा गाउँपालिका–४ परसाही टोलकी ३० वर्षीया लक्षनकुमारी सदाको पनि पोखरीमा डुबेर मृत्यु भयो ।

भोलिपल्ट ६ असोजमा पनि महादेवा गाउँपालिकामै एक बालिकाको डुबेर ज्यान गयो । वडा नम्बर २ अकबरपुर निवासी रामचरित्र मण्डलकी पाँच वर्षीया छोरी शिवानीको घर नजिकैको पोखरीमा नुहाउने क्रममा डुबेर मृत्यु भयो ।

२८ जेठ दिउँसो झन् ठूलो दुर्घटना भयो । धनुषाको मुखियापट्टी मुसहरनियाँमा पाँच बालिकाको डुबेर ज्यान गयो । वडा नम्बर ६ स्थित हुलास यादवको खेतमा खनिएको नयाँ पोखरीमा डुबेर १२ वर्षीया लक्ष्मीनिया यादव, १० वर्षीया चन्द्रकुमारी भगत, १३ वर्षीय मन्जु पुर्वे, १२ वर्षीया चाँदनी ठाकुर र १२ वर्षीया ललिता सहनीको मृत्यु भयो । उनीहरू बाख्रा चराउन जाँदा पोखरीमा नुहाउन पसेका थिए ।

प्रदेश-२ को आठ जिल्लाका स्थानीय पोखरी र खाल्डाखुल्डीमा डुबेर पछिल्लो दुई वर्षमा मात्रै २८२ जनाको ज्यान गएको छ । जसमा अधिकांश (१८५ जना) बालबालिका छन्, ती पनि १० वर्ष मुनिका ।

४ साउनमा सर्लाहीमा तीन जनाको डुबेरै मृत्यु भयो । बलवा नगरपालिका–९ घर भई हरिपुरवा नगरपालिका–७ बसतपुर बस्दै आएका बिकाउ ठाकुरकी सात वर्षीया छोरी चाँदनी ठाकुरको नहरमा, गोडैता नगरपालिका–८ बस्ने २५ वर्षीय विकासकुमार दासको पोखरीमा र वागमती नगरपालिका–६ बस्ने ४२ वर्षीया अम्बिका काफ्लेको मानपुर शाखाको नहरमा डुबेर ज्यान गयो ।

पानीमा डुबेर अनाहकमा ज्यान गुमाउने केही दृष्टान्त मात्रै हुन् यी । प्रदेश–२ का जिल्लामा दिनहुँजसो यस्ता घटना भइरहेका छन् । धेरैजसो घटनामा बालबालिकाले ज्यान गुमाइरहेका छन् ।

पोखरी, नदी, तलाउ, नहर सहितका जलाशयमा डुबेर मृत्यु हुने क्रम पछिल्लो समयमा बढेको छ । यसबाहेक बाटोमा भएका खाल्डामा समेत डुबेर बालबालिकाले जीवन गुमाइरहेका छन् । प्रदेशका ग्रामीण क्षेत्रमा यस्ता घटना बढी भइरहेका छन् ।

प्रदेश–२ को सामाजिक अवस्था हेर्ने हो भने हरेक गाउँमा पोखरी छन् । कुनै गाउँमा त दुईदेखि तीन वटा र त्योभन्दा बढी पनि पोखरी छन् । पोखरी यो समाजकै अंग हो । ग्रामीण क्षेत्रका मानिसले लुगा, भाडा धुने, नुहाउने, भैंसी सहितका चौपायालाई नुहाउने काम पोखरीमै हुन्छ ।

यस बाहेक सिंचाइका लागि प्रयोग गरिने नहरमा समेत मानिस नुहाउने र अन्य पानी चाहिने दैनिक कामकाज गर्दै आएका छन् । यस बाहेक सांस्कृतिक कारणले पनि मधेशका पोखरी समाजका लागि अनिवार्य ठाउँहरू हुन् जहाँ अर्घ दिने, नुहाउने, बत्ती बाल्ने लगायतका सांस्कृतिक कामहरू हुने गर्छन् ।

यही सामाजिक प्रक्रियाका कारण ठूलो मान्छेसँग जाँदाजाँदै बालबालिका पनि सानै उमेरमा पोखरीमा पुग्ने गर्छन् र कतिपय बेला यस्ता दुर्घटना हुने गर्छ । यस बाहेक मधेशको सामाजिक परिवेश अनुसार गाउँका स–साना बालबालिका खेल्दाखेल्दै पनि नजिकैको पोखरीमा पुग्छन् र बालसुलभ अज्ञानताको परिणाम ठूलो क्षति हुनपुग्छ ।

दुई वर्षमा झण्डै ३०० को डुबेर मृत्यु

डुबेर मृत्यु हुने संख्या पछिल्ला वर्षमा एक्कासी बढेको छ । पछिल्लो दुई वर्षको तथ्यांक हेर्ने हो भने डरलाग्दो स्थिति छ । प्रहरीले उपलब्ध गराएको पछिल्लो दुई आर्थिक वर्ष यताका २६ महीना (आर्थिक वर्ष २०७६/७७, २०७७/७८ र २०७८/७९ को दुई महीना गरेर दुई वर्ष दुई महीना) को तथ्यांक अनुसार यो प्रदेशमा २८२ जनाको डुबेर मृत्यु भएको छ ।

मृत्यु हुनेमा १०८ बालक, ७७ बालिका गरी १८५ बालबालिका छन् । मृत्यु हुने बालबालिकामा अधिकांश १० बर्ष मुनिका छन् । यस बाहेक ६५ जना पुरुष र ३२ जना महिलाको पनि डुबेर मृत्यु भएको छ ।

चालु आवकै दुई महीना १२ दिनमा ७९ जनाको डुबेर मृत्यु भएको छ । यीमध्ये ५२ जना बालबालिका नै छन् । ३२ बालक र २० बालिकाको मृत्यु हुँदा पाँच वर्ष मुनिका १२ बालक र ९ बालिका तथा ६ वर्षदेखि १८ वर्षभित्रका २० बालक र ११ बालिका छन् ।

साउन, भदौ र १२ असोजसम्मको तथ्यांक अनुसार, सबैभन्दा धेरै सप्तरीमा १९ जनाको मृत्यु भएको छ । यसमा ६ बालक र पाँच बालिका छन् । धनुषामा पाँच बालक र तीन बालिका सहित १४ जना, रौतहटमा एक बालक एक बालिका सहित ११, पर्सामा तीन बालक र चार बालिका सहित ११, सिरहामा ९ बालक र एक पुरुष गरी १०, बारामा तीन बालक सहित सात जना, सर्लाहीमा एक बालक, एक बालिका सहित पाँच जना र महोत्तरीमा दुई बालकको मृत्यु भएको छ ।

धनुषाको मुखियापट्टीमा खाल्डोमा डुबेर मृत्यु भएका बालबालिकाका अभिभावक

आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा ११७ जनाको डुबेर मृत्यु भएको छ । यो आवमा ३८ जना बालक, ३६ जना बालिका, २६ जना पुरुष र १७ जना महिलाको डुबेर ज्यान गएको छ ।

आव २०७६/७७ मा ८६ जनाको डुबेर मृत्यु हुँदा ३८ बालक र २१ बालिका गरी ५९ जना बालबालिका नै छन् । यो अवधिमा १७ जना पुरुष र १० जना महिलाले पनि ज्यान गुमाएका छन् ।

जिल्लागत हेर्ने हो भने आव २०७६/७७ मा सबैभन्दा बढी रौतहटमा डुबेर ज्यान गुमाउने छन् । १२ बालक, १० बालिका सहित यो जिल्लामा २६ जनाको डुबेर मृत्यु भएको प्रदेश प्रहरी कार्यालयको तथ्यांकले देखाउँछ ।

सर्लाहीमा सात बालक र दुई बालिका सहित १४ जना, बारामा ७ बालक र तीन बालिका सहित १४ जना, पर्सामा ६ बालक र एक बालिका सहित १० जना, धनुषामा चार बालक र दुई बालिका सहित ८ जना, सप्तरीमा दुई बालिका सहित ६ जना, सिरहामा दुई बालक र एक बालिका सहित पाँच जना र महोत्तरीमा तीन जना पुरुषको डुबेर मृत्यु भएको छ ।

आव २०७७/७८ मा सबैभन्दा बढी डुबेर मृत्यु हुने जिल्ला रौतहट देखिएको छ । जिल्लामा ७ बालक र ६ बालिका सहित २३ जनाको डुबेर मृत्यु भएको प्रहरीको तथ्यांकले देखाउँछ । सप्तरीमा ८ बालक र ६ बालिकासहित १८ जना, बारामा ११ बालक र ६ बालिका सहित २१ जना, धनुषामा ५ बालक र ८ बालिका सहित २० जना, पर्सामा २ बालिका सहित १५ जना, महोत्तरीमा ३ बालक र ३ बालिका सहित ८ जना, सिरहामा २ बालक र ३ बालिका सहित ६ जना र सर्लाहीमा २ बालक र २ बालिका सहित ६ जनाको डुबेर मृत्यु भएको छ ।

‘यो संख्या वास्तवमै धेरै हो’ प्रदेश प्रहरी कार्यालय, जनकपुरधामका प्रवक्ता एसपी कृष्ण प्रसाइँ भन्छन्, ‘यसलाई न्यूनीकरण गर्न सबै सरोकारवालाबीच समन्वय चाहिन्छ ।’ उनी भन्छन्, ‘पहिलो अभिभावकले ध्यान दिनुपर्छ । त्यसपछि अन्य सरोकारवाला पनि यसको न्यूनीकरणमा गम्भीर बन्नुपर्छ ।’

ज्यानमारा खाल्डो

सर्लाहीको वागमती नगरपालिका ६ पर्तामा स्थानीयले बाटो बनाउन २०७८ असार महीनामा खाल्डो खने । आफैं श्रमदान गरिरहेका स्थानीयले बाटो बनाउन खनेको खाल्डो काल भयो । खाल्डोमा जमेको पानीमा डुबेर ९ असारमा ६ वर्षीय बालकको मृत्यु भयो ।

मामा चन्द्रबहादुर तामाङको घरमा आएका काभ्रेका देवराज योञ्जनका ६ वर्षीय छोरा एलेक्स तामाङ खाल्डोमा जमेको पानीमा डुबेका थिए । छिमेकीले डुबेको देखेपछि निकालेर उपचारका निम्ति बरहथवा पुर्‍याए पनि चिकित्सकले मृत घोषणा गरे ।

वडा अध्यक्ष खड्गबहादुर राईका अनुसार, खनिएको खाल्डोमा झण्डै एक दर्जन बालबालिका खेलिरहेको देखेपछि स्थानीयले सबैलाई हटाएका थिए । तर, ती बालक पुनः एक्लै खेल्न जाँदा डुबेका हुन् । राई भन्छन्, ‘गाउँले सामूहिक निर्णय गरेरै बाटो बनाउन जुटेका थिए । त्यही क्रममा खाल्डो खनिएको थियो । सामूहिक निर्णयमा खनिएको थियो अब कसलाई के भन्ने र ?’

३१ असार २०७७ मा महोत्तरीको भंगहा नगरपालिका–६ मजरा टोलमा निर्माण भइरहेको मदरसा भवनमा माटो भर्नका लागि खाल्डो खनियो । ती खाल्डोमा जमेको पानीमा डुबेर दुई जना बालिकाको ज्यान गयो । सात वर्षीया जयनब खातुन र पाँच वर्षीया सहनाज खातुनको डुबेर मृत्यु भयो ।

धनुषाको यही पोखरीजस्तो खाल्डोमा डुबेर पाँच बालबालिकाको ज्यान गएको छ ।

खाल्डोमा जमेको वर्षाको पानीमा दुवै बालिका नुहाउन जाँदा उनीहरू डुबेको वडा अध्यक्ष चौठी महतो बताउँछन् । ‘मदरसा निर्माण र त्यसमा माटो भर्नका लागि खाल्डो खन्ने काम गाउँलेले सामूहिक रूपमा गरेका थिए । त्यसैले कसैलाई केही भन्न सकिएन’, महतो भन्छन् ।

विभिन्न उद्देश्यले खाल्डो खन्ने र त्यसमा जमेको पानीमा बालबालिका परेर उनीहरूको डुबेर मृत्यु हुने गरेको घटना बारम्बार बाहिर आउने गर्दछ । तर यस्तो खाल्डो खनेर मनपरी छाड्नेलाई अहिलेसम्म कुनै कारबाही भएको छैन ।

९ असारमा सर्लाहीमा इँटा उद्योगले खनेको खाल्डोमा जमेको पानीमा डुबेर एकै परिवारका दाजुभाइको ज्यान गयो । सदरमुकाम मलंगवा नगरपालिका वडा नम्बर ११ गम्हरिया निवासी सद्दाम अन्सारीका ८ वर्षीय छोरा रेआज र ६ वर्षीय छोरा नेआज अन्सारीको पानी जमेको खाल्डोमा डुबेर मृत्यु भयो । दुवै दाजुभाइ बाख्रा चराउन गएको बेला इँटा उद्योगले खनेको खाडलमा जमेको पानीमा पौडी खेल्न पसेका थिए ।

१६ जेठमा महोत्तरीमा एकै परिवारका दाजुभाइको खाल्डोमै डुबेर ज्यान गएको थियो । रामगोपालपुर नगरपालिका ९ गोठबनौली निवासी रामकरण मण्डलका ९ वर्षीय छोरा प्रेमकुमार र १० वर्षीय छोरा आशिक कुमारको घर नजिकै रहेको एमपीएस इँटा उद्योगले इँटा बनाउन खनेको खाल्डोमा डुबेर मृत्यु भयो ।

यसरी पटक–पटक यस्ता घटना दोहोरिंदा पनि स्थानीय सरकारले समेत वास्ता गरेको देखिन्न । यस्तो खाल्डो खन्ने काममा रोक लगाएको देखिंदैन । सडक बनाउने नाममा खाल्डो खनेर वर्षाैंसम्म राख्ने काम अझै पनि विभिन्न जिल्लामा हुँदै आएको छ ।

महोत्तरी भंगहा नगरपालिका–६ का वडा अध्यक्ष महतो र सर्लाही वागमती नगरपालिका–६ का वडा अध्यक्ष राई घटना भएपछि गाउँमा खाल्डो देख्यो कि पुर्न लगाउने गरेको बताउँछन् ।

गाउँघरमा घर छेउमै रहेका खाल्डो प्रमुख समस्या भएको बताउँछन् प्रदेश प्रहरी प्रवक्ता प्रसाइँ । ‘बालबालिका पानीमै खेल्न रुचाउँछन् । घरनजिकै खाल्डोमा जमेको पानीमा उनीहरू गएर खेल्न थाल्दा डुबेका घटनाहरू छन्’ उनी भन्छन्, ‘बाटो बनाउने नाममा खाल्डो खन्ने र लामो समयपछि त्यसै छाडिदिने क्रम बढ्दा पनि बालबालिकाले ज्यान गुमाइरहेका छन् ।’

प्रसाइँ यसबाहेक बालबालिका पोखरीमा जाने र पौड्न नसक्दा ज्यान गुमाइरहेको बताउँछन् । पोखरीहरू बेलैमा सफा गरिए, खाल्डाखुल्डी हुन नदिए र अभिभावक सचेत रहे यस्ता घटना न्यूनीकरण हुने उनको बुझाइ छ ।

अभिभावकको बेवास्ता

सप्तरीको बोदेबर्साइन नगरपालिका–३ मा १६ महीनाकी एक बालिकाको पानीमै डुबेर मृत्यु भयो । तर, त्यो पानी न कुनै पोखरी थियो न त कुनै खोलाको । बाल्टिनमा भरिएको पानीमै डुबेर देबिन यादवकी १६ महीनाकी छोरी अस्मिताको ज्यान गयो । बालिका कसरी बाल्टिनसम्म पुगिन् भन्ने कुराको भेउ अभिभावकले पाएनन् ।

२२ पुस, २०७७ मा सर्लाही सदरमुकाम मलंगवा नगरपालिका वडा नम्बर १ भेडहिया निवासी पप्पु मण्डलका दुई वर्षीय छोरा बजरंगीको घर अगाडिकै नालामा डुबेर ज्यान गयो । खेल्दाखेल्दै बजरंगी त्यहाँ पुगे तर अभिभावकले सुइँको सम्म पाएनन् । उपचारका लागि जिल्ला अस्पताल लैजाने क्रममा उनको मृत्यु भएको थियो ।

यो घटना सेलाउन नपाउँदै ३० माघमा सर्लाहीकै पर्सा गाउँपालिका ५ का एक तीन वर्षीय बालकको नालामा डुबेर मृत्यु भयो । २९ माघदेखि हराइरहेका ब्रह्मदेव साहका तीन वर्षीय छोरा हिमांशु ३० माघमा घर अगाडिकै नालामा मृत फेला परेका थिए ।

अकालमै बालबालिकाले ज्यान गुमाउनुपर्ने घटना बारम्बार सार्वजनिक भइरहेका छन् । तर पनि स्थानीय समाज र अभिभावकमा पर्याप्त सचेतना पाइँदैन । १६ फागुनमा बाराको परवानीपुर गाउँपालिका ४ चैनपुरका विनय साह सोनारका १६ महीनाका छोरा आयुष साहको घर नजिकै रहेको नालाको पानीमा डुबेर ज्यान गएको थियो ।

प्रदेश-२ को नीति तथा योजना आयोगका उपाध्यक्ष भोगेन्द्र झा अभिभावकमा हदैसम्म लापरबाही देखिएको बताउँछन् । ‘आफ्ना बच्चालाई छाडिदिने र मतलब नै नराख्ने भएका कारण बच्चा पानीमा डुब्ने घटना बढेको छ’ झा भन्छन्, ‘अभिभावक जागरुक बन्नु जरूरी छ ।’ तर पछिल्ला दिनमा पोखरी र बाटो अव्यवस्थित तरिकाले खनिएका कारण पनि अबोध बच्चा जमेको पानीमा डुबिरहेको उनको भनाइ छ ।

छैन कसैको सरोकार

प्रदेश-२ का जिल्लाले त्यसै पनि विभिन्न किसिमको प्रकोपको सामना गर्नुपरिरहेको हुन्छ । गर्मी मौसममा अत्यधिक गर्मी, वर्षामा बाढी, जाडोमा शीतलहरका कारण कतिपय व्यक्तिको ज्यान जाने गर्दछ । यी प्रकोपहरूलाई तीनै तहको सरकारले सम्बोधन गर्न बजेट विनियोजन गरे पनि डुबेर भइरहेको मृत्युलाई सबै निकायले नदेखे झैं गरेका छन् ।

विस्तारै विपत्को रूप धारण गर्दै गइरहेको यो घटनाबारे कसैले चासो दिएका छैनन् । प्रदेश सरकारले बनाएको विपत् व्यवस्थापन ऐनमा पनि यो विषय समावेश छैन । प्रदेश र स्थानीय सरकारले आफ्नो योजना तथा बजेट बनाउँदा यो विषयलाई महत्व दिएकै छैन ।

‘यस्ता घटनामा सबैले चासो दिनु जरूरी छ’ प्रदेश नीति तथा योजना आयोगका उपाध्यक्ष झा भन्छन्, ‘तर सबैभन्दा बढी स्थानीय सरकारले ध्यान दिनु जरूरी छ ।’

सबै कुराको जानकार हुने घरआँगनको सरकार स्थानीय तह नै भएकाले सचेतना जगाउने र खाल्डो तथा पोखरी पुर्न लगाउने कुरामा उसैले ध्यान दिनुपर्ने झाको भनाइ छ । यसपछि नीतिगत रूपमा के गर्न सकिन्छ भनेर प्रदेश सरकारले पनि चासो दिनुपर्ने उनी बताउँछन् ।

उनी मानव बसोबास भएको नजिक ठाउँमा पोखरी खन्न नदिने, खाल्डा बनाउन नदिने र नालाहरू पनि व्यवस्थित गर्ने सम्बन्धमा स्थानीय र प्रदेश सरकारले ध्यान दिनुपर्ने बताउँछन् ।

यस्ता घटना न्यूनीकरण गर्न कानून बनाएर मात्रै हुँदैन, नागरिकको सामाजिक उत्तरदायित्व महत्वपूर्ण हुने उनी बताउँछन् । ‘सबै काम कानून बनाएर मात्रै हुँदैन’ उनी भन्छन्, ‘यस्ता घटना कम गराउन सबै सरोकारवालाले आ-आफ्नो ठाउँबाट ध्यान दिनुपर्छ ।’

प्रदेश-२ का मुख्य मन्त्री लालबाबु राउत अभिभावकलाई चेतना फैलाउनु नै यो समस्या न्यूनीकरण हुनु हो भन्ने ठान्छन् । अनलाइनखबरसँग कुरा गर्दै राउतले भने, ‘प्रदेश सरकार पनि यस मामिलामा गम्भीर छ । हामी ऐन बनाउँछौं र यस्ता समस्या न्यूनीकरण गर्ने काम शुरू गर्छौं ।’

यो पनि पढ्नुहोस ‘डुबेर मृत्यु हुने घटना न्यूनीकरण गर्न कानून ल्याउँदैछौं’ यो पनि पढ्नुहोस डुबेर मृत्यु : ‘बच्चाको होइन, जलाशयको व्यवस्थापन गरौं’

https://ift.tt/3mjo01b

प्रतिक्रिया लेख्नुहोस्

 यो समाचार पढेर कस्तो अनुभव भयो ?

neelambads
Name

ad,12,article,5,business,16,feature,18,main news,60,news,653,photo,21,recent,1,sports,9,
ltr
item
Trilok Khabar: बालबालिकाका लागि काल बन्दै प्रदेश-२ का पोखरी
बालबालिकाका लागि काल बन्दै प्रदेश-२ का पोखरी
https://www.onlinekhabar.com/wp-content/uploads/2021/10/Dhanusha-ko-mukhiyaptti-musharniya-ma-5-balika-ko-mritue-pa6i-sokmagan.jpg
Trilok Khabar
https://www.trilokkhabar.com/2021/10/blog-post_66.html
https://www.trilokkhabar.com/
https://www.trilokkhabar.com/
https://www.trilokkhabar.com/2021/10/blog-post_66.html
true
4752117234170179207
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts सबै हेर्नुहोस विस्तृतमा पढ्नुहोस Reply Cancel reply Delete By होमपेज PAGES POSTS सबै हेर्नुहोस उस्ता उस्तै खबर LABEL ARCHIVE खोज्नुहोस ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content